محرک های رشد، هرچند که در تقسیم بندی تجاری به عنوان کود محسوب می شوند، اما از نظر علمی می بایست محرک های رشد را متفاوت از کود دانست.

توضیح آنکه کود، شامل موادی است که موجب تغذیه گیاه می شود (شامل عناصر پر مصرف مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر کم مصرف مانند آهن و روی) اما محرک های رشد شامل مواد و یا میکرو ارگانیزم هایی هستند که به صورت مستقیم توسط گیاه تغذیه نمی شوند، بلکه باعث می شوند که گیاهان مواد تغذیه ای خود را بهتر جذب کنند، و یا در برابر استرس های ناشی از عوامل محیطی (مانند تنش شوری، کم آبی، گرما زدگی، سرما زدگی، حمله حشرات و آفات و ...) بهتر مقاومت کنند و نهایتا کمیت و کیفیت محصول تولیدی آنها افزایش یابد.

سه گروه اصلی از موادی که به عنوان محرک رشد شناخته شده اند عبارتند از:

١- هیومیک اسید ها (و فولویک اسید)
٢- عصاره جلبک دریایی
٣- آمینو اسید ها

با توجه به اهمیت بیشتر و حجم بالاتر مصرف هیومیک اسید ها، این محصولات به طور جداگانه در بخش کودهای هیومیکی ارائه شده اند. لذا آنچه در اینجا ارائه شده کودهای آمینو اسید و عصاره جلبک دریایی است. خلاصه ای از فعالیت آمینو اسیدها در خاک که نهایتاً موجب بهبود رشد گیاه و افزایش کمیت و کیفیت محصول می گردد، عبارتند از:

١- آمینو اسید ها موجب تکثیر ریشه گیاه می شوند که به وسیله افزایش ساخت هورمون های گیاهی و نیز فرایندهای همزیستی مختلف (مانند همزیستی قارچ ریشه) باعث افزایش حجم فضای منطقه ریشه شده که از طرفی موجب استحکام بهتر ریشه و پابرجایی گیاه گردیده و از طرف دیگر موجب افزایش توانایی جذب عناصر غذایی توسط سیستم ریشه گیاه می شود.

٢- آمینو اسید ها باعث می شوند که عناصر غذایی موجود در خاک و کود (مانند عناصر پرمصرف نظیر نیتروژن، فسفر و پتاسیم و عناصر کم مصرف آهن و روی) به شکل کلات در پیوند با مولکول های آلی تبدیل شوند و کلات شدن این عناصر باعث جذب بهتر آنها توسط گیاه خواهد شد.

٣- آمینو اسید ها خود حاوی عنصر نیتروژن هستند و لذا موجب تغذیه گیاه با نیتروژن آلی می شوند که نسبت به تغذیه با نیتروژن در شکل معدنی، (و یا شیمیایی) انرژی خیلی بیشتری را برای گیاه به ارمغان خواهد داشت.

٤- آمینو اسید ها موجب افزایش فعالیت میکرو ارگانیزم های موجود در خاک می شوند که این خود موجب افزایش ترکیبات آلی خاک و افزایش جذب مواد غذایی توسط گیاه می گردد. از طرفی وقتی که این ترکیبات آلی در زمره تنظیم کننده های رشد گیاه باشند (یعنی آن دسته از ترکیبات آلی که منجر به عمل هورمونی در گیاه می گردند) خود به طور مستقیم در فرایند فیزیولوژیک گیاه ایفای نقش خواهد کرد (مانند اثری که پلی آمین ها دارند و از آمینو اسید ها تولید می شوند).

کودهای ارائه شده این بخش شامل موارد زیر و محصول شرکت های جرنا ایتالیا و فرتین اگرو اسپانیا هستند:

• جرنا اولترا میکرو (کود اسید آمینه به صورت میکرو گرانول)

کود جرنا اولترا میکرو، تولید شرکت جرنا ایتالیا، کود آلی به شکل میکرو پلت است که برای استفاده در کشاورزی ارگانیک مجاز می باشد. جرنا اولترا میکرو در فرایند تولید کارخانه جرنا از هیدرولیز حرارتی بقایای حیوانی به دست آمده و حاوی طیف گسترده ای از آمینو اسید ها به همراه اسید هیومیک، اسید فولویک و کربکسیلیک اسید است، فلذا اثر خوبی را در تحریک رشد گیاه، خصوصا در شرایط رخداد تنش های محیطی (مانند شوری، کم آبی، سرما زدگی و ...) خواهد داشت. جرنا اولترا میکرو صرفاً از ماتریس جرنا و بدون افزودن مواد معدنی دیگر تولید می گردد.

آمینو اسید های موجود در ماتریس جرنا (بر حسب درصد وزنی w/w)
گروه اول
Aspartic acid ٢.٥١
Alanine ٢.٠٥
Glutamic acid ٣.٢٥
Arginine ١.٧٣
Phenylalanine ١.١٣
Gycine ١.٨٩
Hydroxyproline ٠.٤٤٩
Isoleucine ١.٢٤
Histidine ٠.٦٣٢
Leucine ٢.٢
Lysine ١.١٣
Proline ١.٧٠
Serina ١.٧٤
Tyrosine ٠.٦٥٢
Threonine ١.١٨
Valine ١.٦١
گروه دوم
Cysteine ٠.٣٧٨
Methionine ٠.٣٩٥
گروه سوم
Tryptophan ٠.١٩٠
اسید های آمینه آزاد
Free Glutamic acid ٠.١٢٤
Free Alanine ٠.٢٣٧
Free Leucine ٠.١٠٦
جمع کل: ٢٦/٥ گرم در هر ١٠٠ گرم

ساختار خاص آلی این کود به همراه شکل میکرو پلت آن (اندازه ذرات ٢mm) باعث می شود که خیلی سریع برای استفاده گیاه مهیا باشد. بنابراین استفاده از این کود خصوصا پس از رخداد تنش های محیطی در طول فصل زراعی توصیه می گردد. جرنا اولترا میکرو برای استفاده به شیوه کود دهی سطحی در باغات و مزارع و نیز برای استفاده توسط ماشین های بذر کار و نشا کار قابل استفاده است.

تجزیه تضمین شده (درصد وزنی)
نیتروژن کل (N) ٦%
نیتروژن آلی (Org. N) ٦%
پتاسیم (K2O) ١%
فسفر (P2O5) ١%
ماده آلی (OM) ٤٥ %
کربن آلی (OC) ٢٦ %
آمینو اسید و پروتئین ٣٧.٥ %
هیومیک و فولویک اسید ١٠ %
رطوبت ٧ %

دستورالعمل مصرف:
میزان مصرف بسته به شرایط گیاه و مزرعه است. به عنوان راهنمایی کلی برای میوه کاری (مانند میوه های دانه دار، میوه های هسته دار، مرکبات، پسته، زیتون و انگور) بین ٤٠٠ تا ٥٠٠ کیلوگرم بر هکتار در فاصله زمانی بین اواسط پاییز تا اواخر بهار استفاده گردیده و برای سبزیکاری (مانند محصولات جالیزی، بقولات، پیاز، گوجه فرنگی و دیگر سیب زمینی سانان) و نیز گیاهان زینتی بین ٦٠٠ تا ٨٠٠ کیلوگرم بر هکتار در زمان آماده سازی بستر کشت استفاده گردد.

دستورالعمل نگهداری:
به دور از نور آفتاب و رطوبت نگهداری شود.

• ایدروجرنا پلاس، تولید شرکت جرنا ایتالیا، (حاوی پلی آمین های محرک رشد به شکل مایع)

ایدروجرنا پلاس کود آلی مایع حاوی پلی آمین های فنتیل آمین (2-PHE)، پوترسین (Putrescine)، و اسپرمین (Spermine) که محرک رشد گیاه هستند، می باشد. اثر بخشی این محصول ناشی از ترکیبات آلی است که به محض مصرف سریعا قابل استفاده گیاه بوده و توسط گیاه و نیز توسط میکروارگانیزم های مفید مجاور ریشه جذب می گردد.

ایدروجرنا پلاس به روش تقطیر و بدون افزودن مواد شیمیایی از ضایعات کشتارگاهی (بقایای حیوانی) بدست می آید. توضیح آنکه رطوبت موجود در پسماندهای کشتارگاهی حاوی اسیدهای آمینه طبیعی می باشد. اعمال حرارت و بخار کردن این رطوبت و سپس تقطیر آن در برج تقطیر منجر به استحصال برخی آمین ها می گردد. آمین های موجود در ایدروجرنا پلاس از نوع پلی آمین هستند که در غلظت بسیار کم دارای خاصیت محرک رشد گیاه بوده و نیز اثرات مطلوب دیگری هم از آن مشاهده گردیده که عبارتند از:
* موجب تکثیر ریشه میگردد.
* درجه بریکس محصول را افزایش می دهد.
* آثار منفی ناشی از تنشهای وارد بر گیاه را می کاهد.
* موجودات زنده ذره بینی اطراف ریشه را زیاد می کند.
* موجب جذب حشرات گرده افشان (نظیر زنبور عسل، پروانه ها و سوسک) جهت انجام گرده افشانی در زمان گلدهی گیاه می شود.

ایدروجرنا پلاس برای استفاده به شیوه محلول پاشی برگ و نیز برای کود-آبیاری در سیستم کود دهی ریشه مناسب می باشد. فرایند تقطیر موجب عاری شدن محصول از نمک ها شده، لذا موجب گیاه سوزی نمی گردد.

تجزیه تضمین شده
نیتروژن کل (N) ٦ %
پلی آمین ها
فنتیل آمین : ٧ (میلی گرم در کیلوگرم)
سپرمین - پوترسین: ٢٣ (میلی گرم در کیلوگرم)

دستورالعمل مصرف:
میزان مصرف بسته به شرایط گیاه و مزرعه است. به عنوان راهنمایی کلی، در صورت استفاده ایدروجرناپلاس در سیستم آبیاری ریشه به مقدار ١٥ تا ٢٥ لیتر بر هکتار و در فاصله زمانی هر یک تا دو هفته و اقلا به تعداد سه بار در طول فصل زراعی (از قبل از گلدهی تا زمان برداشت) مصرف شود. در صورت استفاده در شیوه محلول پاشی برگ، با غلظت ٢٠ تا ٢٥ (لیتر) در هزار (لیتر) در طول فصل زراعی (قبل از گلدهی تا زمان برداشت) قابل استفاده است. استفاده از این محصول خصوصا پس از رخداد تنش های گیاهی (نظیر سرمازدگی، تگرگ، تنش کم آبی و غیره) و نیز هر زمان که وقفه ای در روند طبیعی رشد گیاه مشاهده گردد، توصیه می شود.

• ریفول ماکرو-رادیکولار (آمینو اسید آزاد به شکل مایع)

ریفول ماکرو – رادیکولار، محصول شرکت فرتین اگرو اسپانیا، کود آلی مایع حاوی نیتروژن به همراه اسیدهای آمینه است که موجب افزایش جذب عناصر غذایی توسط گیاه می شود. به علت دارا بودن خاصیت تحریک کنندگی رشد گیاه، از اثرات نامطلوب تنش های ناشی از شرایط بد آب و هوایی و کم آبی، می کاهد.

تجزیه ضمانت شده
w/w w/v
نیتروژن کل (N) ٤% ٥%
نیتروژن آلی (Org. N) ٤% ٥%
آمینو اسید آزاد ٦ % ٧/٥%

دستورالعمل مصرف:
در سیستم آبیاری ریشه استفاده گردد. میزان مصرف بسته به شرایط گیاه و مزرعه است. به عنوان راهنمایی کلی، طی ٣ تا ٥ نوبت در طول فصل زراعی و هر بار به مقدار ١٥ تا ٢٠ لیتر بر هکتار استفاده شود. استفاده از این محصول خصوصا پس از رخداد تنش های گیاهی (نظیر سرما زدگی، تگرگ، تنش کم آبی و غیره) و نیز هر زمان که وقفه ای در روند رشد طبیعی گیاه مشاهده گردد، توصیه می شود.

احتیاط و هشدار:
دور از دسترس اطفال نگهداری شود. – قبل از مصرف دستورالعمل مصرف به دقت مطالعه شود. – با محصولات قلیایی مخلوط نگردد. – در زمان کار با این محصول چیزی نخورید، نیاشامید و نیز دخانیات مصرف نکنید.

دستورالعمل نگهداری:
به دور از نور آفتاب و رطوبت نگهداری شود. – دمای نگهداری بین ٥ تا ٣٥ درجه سانتیگراد. - در صورت بروز حادثه، محل نشت با آب تمیز شده و از نشت آن به محیط زیست جلوگیری گردد.

• آمینو وایتال پلاس (کود NPK محلول پاشی به همراه آمینو اسید)

آمینو وایتال پلاس، محصول شرکت فرتین اگرو اسپانیا، کود NPK جهت استفاده به شیوه محلول پاشی برگ است. این محصول حاوی اسید های آمینه بوده که موجب افزایش جذب عناصر غذایی می گردند. استفاده از این کود به همراه علفکش ها در زمان سم پاشی کشت های گسترده، هم به منظور کود دهی و هم به جهت افزایش بازده علفکشی، توصیه می گردد. pH محصول ٥/٥ است.

تجزیه ضمانت شده
w/w
نیتروژن کل (N) ٧ %
فسفر قابل استفاده (P2O5) ٣ %
پتاسیم محلول در آب (K2O) ٥ %
آمینو اسید آزاد ٢ %
کلر محلول (Cl) کمتر از : ٣ %

دستورالعمل مصرف:
میزان مصرف بسته به شرایط گیاه و مزرعه است. به عنوان راهنمایی کلی، به شیوه محلول پاشی برگ برای همه محصولات زراعی با غلظت ١ تا ٣ (لیتر) در هزار (لیتر) و بین ٢ تا ٤ بار در طول فصل زراعی قابل استفاده می باشد. در صورت استفاده به همراه علفکش ها، به میزان ١ تا ٢ لیتر بر هکتار استفاده گردد.

احتیاط و هشدار:
دور از دسترس اطفال نگهداری شود. – قبل از مصرف دستورالعمل مصرف به دقت مطالعه شود. – با محصولات قلیایی مخلوط نگردد. – در زمان کار با این محصول چیزی نخورید، نیاشامید و نیز دخانیات مصرف نکنید.

دستورالعمل نگهداری:
به دور از نور آفتاب و رطوبت نگهداری شود. – دمای نگهداری بین ٥ تا ٣٥ درجه سانتیگراد. - در صورت بروز حادثه، محل نشت با آب تمیز شده و از نشت آن به محیط زیست جلوگیری گردد.